Kompostowanie

Kompostowanie to naśladowanie przyrody - obróbka odpadów organicznych przy wykorzystaniu mikroorganizmów. Przy dobrym kompostowaniu powstaje wartościowy humus, a prawidłowo wytworzony kompost, nadaje się do bezpiecznego nawożenia gleby z wykorzystaniem dżdżownic.
Kompostowanie jest formą recyklingu bioodpadów. Do kompostowania służą: specjalne, gotowe kompostowniki plastikowe i worki kompostowe, kompostowniki zbudowane systemem gospodarczym, pryzmy kompostowe. Można też wykorzystywać dżdżownice (wermikompostowanie).

W budowie kompostownika wykorzystujemy: drewniane deski, żerdzie, siatkę, pustą beczkę z nawierconymi otworami. Kompostownik drewniany zbijamy w kształt kwadratu 2x2m lub mniejszym (w Lubaniu przyjęto wielkość 350litrów na 500m², wymiary: 64x64x76cm. Między deskami muszą być przerwy na przewietrzanie. Wysokość kompostownika nie powinna przekraczać 130, 150cm, dla łatwego mieszania. Dobrze jest też mieć system trzech kompostowników, w którym łatwo można przerzucać zawartość zależną od stopnia przerobu. Można go przykryć.

Na dno układa się: połamane gałązki dla drenażu, torf, ale nie wszyscy zalecają, warstwę ziemi ogrodowej lub zeszłorocznego kompostu, a potem zbędne odpady. Co 2 miesiące trzeba mieszać zawartość, by dopływał tlen i mikroorganizmy dotarły do wszystkich warstw. Jeżeli jest zapach zgnilizny - kompost jest zbyt wilgotny i trzeba go mieszać częściej, a gdy jest zbyt suchy trzeba polać wodą. Na zimę warto przykryć folią. Temperatura nie spadnie poniżej zera, a kompostownik będzie pracował. Kompostu nie może porastać trawa i inne rośliny - powstaje zbyt szczelna warstwa wierzchnia. Kompost powstaje po 8-12 miesiącach. Kompostownik od granicy działki powinien być w odległości 3m, a od okien i drzwi budynku 10m.

Na kompost nadają się: miękkie części roślin; opadłe liście (nie wolno używać liści wierzb, ale można wrzucić popiół drzewny z nich); skoszona trawa (po wrzuceniu warto ją wymieszać z pozostałą częścią kompostu); drobne gałęzie; małe kawałki drewna; opadłe owoce (bez pleśni); odpady po owocach i warzywach; stary chleb; fusy po herbacie i kawie (bez filtrów); herbata ekspresowa; skorupki jajek; popiół z kominka lub grilla (może stanowić ogółem tylko 3% wszystkich odpadów). Wielkość cząstek w kompostowaniu jest najlepsza, gdy wynosi 25-44mm.

Nie można wykorzystywać: kości, mięsa, ryb, gotowanych warzyw, zepsutej żywności, bardzo tłustego i słonego jedzenia, produktów białkowych np. sera (przyciągają różne zwierzęta np. szczury), tkanin, materiałów nieorganicznych, materiałów syntetycznych, papierosów i ich niedopałków, materiałów zawierających związki toksyczne i metale ciężkie.
Jeśli chodzi o odchody zwierzęce to jedne źródła mówią, że można a inne, że nie. Z pewnością odchody zwierząt zarobaczonych nie powinny się znaleźć na kompostowniku.
Niebezpieczne są rośliny z widocznymi oznakami chorobowymi. Powinno się je spalić, a dopiero później dodać do kompostu. Ograniczy to rozprzestrzenianie szkodliwych mikroorganizmów.

Wykorzystane źródła: „Gospodarka odpadami na terenach wiejskich” 2005; „Ochrona środowiska z perspektywy gospodarstwa domowego” 1991; „Śmieci mniej Ziemi lżej” 2003; „Myślę, więc kompostuję” 2012. (Wszystkie pozycje są dostępne w Regionalnym Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu).
Rys. 1 i rys. 2, źródło: E. Tyralska –Wojtycza „Śmieci mniej Ziemi lżej”, ROEE w Krakowie 2003.
RCEE